Biblioteka w nowym otoczeniu to kolejna książka z serii Nauka ─ Dydaktyka ─ Praktyka, tym razem autorstwa prof. dr hab. Jacka Wojciechowskiego. Jak pisze autor we wprowadzeniu: ┬nowe i zmienne okoliczności, w jakich znalazły się biblioteki, wywołują potrzebę sukcesywnej refleksji nad ich obecnym i przyszłym funkcjonowaniem. Takich opinii trochę jest, ale nie za dużo. Z założenia, że i ja mogę dodać do nich coś użytecznego wzięła się ta książka├. W tekście mowa o problemach: oferty bibliotecznej i jej dostosowania do zmieniających się potrzeb oraz oczekiwań czytelników; zakresu i organizacji usług bibliotecznych z uwzględnieniem warunków ich realizacji według rodzaju bibliotek, które je świadczą (biblioteki akademickie, publiczne); tworzenia sieci bibliotecznej i rozwijania międzybibliotecznej współpracy na różnych płaszczyznach; udostępniania i odbioru piśmiennictwa oraz materiałów digitalnych. [nota wydawcy]

Sytuacja cywilizacyjna, w jakiej się znaleźliśmy, stwarza wiele szans zarówno edukacyjnych, jak i rozwojowych, ale przynosi także szereg zagrożeń. (…) Okazało się bowiem, że technologie rozwijają się w tempie przewyższającym nasze możliwości adaptacyjne czy poznawcze. Nie jest jeszcze pewne, czy uda nam się je przezwyciężyć, chociaż naukowcy pracują w swoich laboratoriach nad tym, aby nowe technologie udoskonalały naszą codzienną egzystencję. Zgromadzone w niniejszym tomie artykuły w różnym stopniu koncentrują się na relacji człowieka z technologią i mediami, ukazują technologiczno-medialny wpływ na różne płaszczyzny funkcjonowania człowieka, zarówno w sferze psychologicznej, jak i społecznej, edukacyjnej czy kulturowej. Ich autorami są głównie psycholodzy, kulturoznawcy oraz pedagodzy, dzięki czemu otrzymujemy interdyscyplinarne i wieloaspektowe spojrzenie na omawianą problematykę. Autorom artykułów zgromadzonych w tomie udało się ukazać niektóre z kluczowych związków człowieka z technologią i mediami. Mamy nadzieję, że problematyka ta stanie się źródłem inspiracji dla kolejnych debat i konferencji poświęconych tym zagadnieniom, właśnie w takim interdyscyplinarnym ujęciu, które daje szansę wielostronnego i wielokontekstowego ujęcia tematu. A właśnie tego wymagają nasze czasy, cywilizacja medialna, w której funkcjonujemy i jaką nadal współkreujemy.

Zastosowanie mediów cyfrowych i technologii informacyjno-komunikacyjnych w każdym obszarze życia człowieka wpłynęło także na przekształcenia i ewolucję w edukacji. Analiza i ocena tych przemian na przestrzeni dziejów pozwala na wyodrębnienie pięciu przełomów w komunikacji, w kształceniu, w pracy zawodowej i w innych obszarach aktywności człowieka.

Zapowiedziany w tytule książki problem jest wielokrotnie rozpatrywany przez autorów. Zakresem swoich zainteresowań obejmują oni przede wszystkim edukację polonistyczną, a ponadto - wczesnoszkolną i regionalną, a także nauczanie języków obcych i kształcenie akademickie w kontekście wykorzystania mediów. Przedmiotem refleksji czynią między innymi takie kwestie, jak: przygotowanie medialne nauczycieli, rola ucznia i nauczyciela w cyfrowym świecie, e-podręczniki, gry internetowe w edukacji. Część autorów koncentruje się wokół rozważań teoretycznych i metodologicznych, niektórzy ograniczają się jedynie do zarysowania podejmowanego przez siebie problemu na podstawie literatury przedmiotu, jeszcze inni przedstawiają wyniki badań własnych lub dzielą się propozycjami rozwiązań dydaktycznych, zweryfikowanych w praktyce szkolnej. Rekomendowana monografia zbiorowa na temat nowych mediów w edukacji - z uwagi na podejmowane w niej problemy oraz różne (teoretyczne, badawcze i aplikacyjne) sposoby ich ujęcia przez poszczególnych autorów - w moim przekonaniu będzie cieszyła się dużym zainteresowaniem pedagogów, polonistów, dydaktyków, nauczycieli i studentów kierunków nauczycielskich.

W Wikinomii, bestsellerze z 2007 roku, Don Tapscott i Anthony Williams uzmysłowili nam, w jaki sposób dzięki masowej współpracy zmienia się w życiu gospodarczym obieg informacji, wytwarzanie wartości i konkurencja na globalnych rynkach. Obecnie, na skutek kryzysu finansowego, zasady wikinomii zyskały na znaczeniu, a ich stosowanie może uchronić nas od następnych zawirowań. Wiele instytucji, które świetnie sprawdzały się od dziesiątek albo nawet setek lat, utknęły w przeszłości i nie potrafią zdobyć się na postęp. Jednocześnie w każdym zakątku świata, we wszystkich sektorach społecznych rozwija się nowy, potężny model innowacyjności społeczno-gospodarczej, w którym ludzie z pasją, energią i doświadczeniem wykorzystują narzędzia internetowe do tego, aby świat był bogatszy i sprawiedliwszy, a także rozwijał się w zrównoważony sposób. Tapscott i Williams uświadamiają nam, że w kilkunastu dziedzinach - -edukacji, nauce, finansach, mediach, opiece zdrowotnej i ochronie środowiska - osiągnęliśmy dziejowy punkt zwrotny: albo będziemy trzymać się staroświeckich paradygmatów ery industrialnej, albo wykorzystamy zbiorową innowacyjność do zrewolucjonizowania nie tylko sposobów pracy, ale także życia, nauki, twórczości, rządzenia i troszczenia się o siebie nawzajem. Poznajemy takich innowatorów jak: - Weteran wojny irackiej, który założył firmę zatrudniającą 4,5 tys. znakomitych projektantów i na całym świecie buduje mikrofabryki. - Organizatorzy mikropożyczek, dzięki którym 570 tys. osób ľ od Angoli po Wietnam ľ mogło rozpocząć działalność w własnej firmie. - Internetowe społeczności skupiające ludzi z ciężkimi chorobami, a jednocześnie prowadzące projekty badawcze na szeroką skalę. - Astronom, który kreśli mapę wszechświata przy pomocy 250 tys. obywatelskich naukowców. Autorzy, tak jak w poprzedniej książce, również w Makrowikinomii opierają się na autentycznych materiałach i przedstawiają przykłady organizacji, które stosują zasady wikinomii, skutecznie zmieniają świat.

Jest to kompendium uaktualnionej wiedzy o informacji i o nauce o informacji. Autorzy starali się odnieść do kluczowych zagadnień współczesnej nauki o informacji, nie roszcząc sobie jednak pretensji do kompletności ani autorytatywnych rozstrzygnięć. /od redaktora/